دستگاه عابدینی
قطعات موسیقی تنبور
اندیشه آنلاین/آلمان/شماره هفدهم/فصل تابستان
Tanbur Opus
برگرفته از تصاویر یکی از نمایشگاه های آثار استاد الهی
ب
موسیقی سنتی هندوستان
موسیقی جاز
ارکستر فیلارمونیک
ارتباط موسیقی با روح
موسیقی اهل حق: دستگاه شیخ امیری
یک نمونه از تنبورنوازی استاد الهی
قطعه ی عابدینی یا مقد مه ی یادگاری
این قطعه ابراز خالصانه و طلب معنوی فردی است که اشتغالات مادی در او جا یی ندارد . در این مناجات ، او تنها یک آرزو دارد، دیدار محبوب و یکی شدن با او. در این اجرا، لحظاتی وجود دارد که استغاثه به بابایادگار است برای شفاعت. بابا یادگار یکی دیگر از یاران سلطان و مظهر یکی از هفت ملک مقرب است . بی اعتنایی او نسبت به مسا ئل این جها ن او را به سمبل جنبه ای خاص از رابطه با خدا مبدل ساخته است .س
داستان عابدین یکی از روایاتی است که در سنت اهل حق سینه به سینه نقل شده است . این داستان در کتاب شاهنامه حقیقت آمده است . شاهنامه ی حقیقت حماسه ای عرفانی است که حاج نعمت الله ، پدر استاد الهی سروده که اول بار در سال ۱۳۴۵منتشر شده است . در این کتاب ، داستان مرد پارسایی آمده است که در زمان سلطان اسحاق ( مو سس سنت اهل حق ) می زیسته و چهار پسر داشته که سه تای آنها ایمان عرفانی پدرشان را درک کرده بودند و باور داشتند ، اما فرزند چهارم او ، عابدین ، رویکرد عرفانی وی را تقبیح می کرد و او را مرتد می دانست. او همه ی شوق و ایمانش را وقف الهیات و فقه کرده بود.س
به اعتقاد عابدین ، رستگاری روح در مطالعه ی تحت اللفظی متون مقدس و موشکافانه عمل کردن به قوانین ظاهری دین نهفته بود. او چنان کینه و عداوتی نسبت به سلطان و پیروانش احساس می کرد که روی مسیری که به محل سکونت وی ختم می شد خار می ریخت تا پای زائرینی که به زیارت او می رفتند مجروح شود . وقتی پدر عابدین در این باره با سلطان مشورت کرد ، به او پاسخ داده شد: " پسرت را به حال خودش بگذار. گرچه او ایمان فرزندان دیگرت را ندارد، اما روحش حتا ازروح آنها هم منزه تر است. روزی که او به اشراق برسد ، در زمره فرزندان معنوی من خواهد شد ". چند روز بعد درحالیکه عابدین غرق در مطالعه الهیات بود ، احساس کرد موجی از گرما و وجد و شعف عرفانی در وجودش دمیده شد . چیزی که تا آن روز هر گز تجربه نکرده بود. ناگهان از جسمش بیرون کشیده شد واحساس کرد که به بعد دیگری پرتاب شده است. جایی که اسرار خلقت بر او آشکار شد و . . . . وقتی دوباره به جسمش باز گشت ، دیگر آن مرد سابق نبود . در هر چه می نگریست ، حتا خرد ترین چیزها، و به هر کجا نظر می افکند حضور ذات سلطان را حس می کرد. مست از حضور ذات، همه ی کتاب ها و نوشته هایش را درآب ریخت . آنها دیگر به هیچ دردش نمی خوردند. در تمام این مدت چند زن جوان و زیبا برلب آب نشسته بودند. معلم عابدین ، که مردی روحانی بود ، تمام ماجرا را مشاهده کرد و گمان برد که حرکات سرکشانه ی او و آنچه پس از آن روی داد، واکنش او از دیدن آن زنان جوان و زیبا ، و هد فش تنها جلب توجه آنها بوده است . او ، با اشاره به مجازات و خشم الهی ، وی را با لحنی خشک سرزنش کرد . اما هیجانات عابدین از جای دیگری بود . قلب تازه روشن شده ی او در آرزوی کرانه های دیگری بود . در حالت وجد و شعف ، در حالیکه احساسات او میان شوق و ندامت در نوسان بود ، سر از پا نشناخته ، به سوی منزلگاه محبوب شتافت و از آن پس یکی از یاران نزدیک سلطان شد
در این قطعه ، استاد الهی
چند خطی از شعر طولانی داستان عابدین را به آواز می خواند . ساز در فاصله ی پنجم کوک شده است ( کوک طرز ) . شنونده از همان ابتدا به مراقبه ای عمیق فرو می رود . ملودی در آغاز قطعه ، با وجود محدود بودن دامنه ، به شدت پر قدرت است . نت های مایه ی اصلی هر گز یکد یگر را به یک شکل دنبال نمی کنند . کل قطعه ، به وسیله تزئین ، ریتم، جمله بندی ، و ترکیبات مختلف آنها ، دم به دم تازه و از نو خلق می شود . نواختن پنجم های کرماتیک، بین پایین دسته و بالا دسته، به قطعه، غنا و آ کندگی دراماتیک می دهد که مبین کیفیت متعالی این جستجوست.س
ملودی متقابل ، که با نت های کرماتیک روی سیم و اخوان نواخته می شود ، به نشان احساس جانگداز رنج دوری از محبوب ، حالت اشتیاق عمیق وغم غربت به اثر می بخشد. چند عبارت تغزلی و شورانگیز، در نت های بالایی گام ، این احساسات را تقویت می کند و بار دیگر با نوازش آشکار موسیقی
، که به شکل دلپذ یرترین فاصله ها ( توالی پنجم ها ، چها رم های افزوده و هفتم بزرگ ) نمایان می شود ، برانگیخته می شوند . سرانجام ، آواز در بیان این طلب به ساز می پیوندد .س
سرود های روحانی
یار دیدگانی بنیامین پیره / پیرموسی وزیر ، داود دستگیره. یاران عزیز ، متوجه باشید ، بنیامین هدایت کننده ، پیرموسی ثبت کننده ی کردار و داود دستگیر است ( یاری دهنده و نجات دهنده ) سه یار دیگر سلطان با ذکر مأ موریتشان فرا خوانده می شوند. در واقع ، در سنت معنوی اهل حق ، چند تن مأمور راهنمایی و هدایت سالکین به معبود معنوی ، یعنی محل تجلی اشراق و حقیقت الهی هستند ، از جمله پیر ، یعنی کسی که روح را هدایت می کند و دلیل ، یعنی کسی که وساطت می کند و روح را به ذات الهی پیوند می دهد .س
دور یارانه حق و حق / رحمت وارانه حق و حق ( اکنون دوران کسانی است که دلباخته ی خدا هستند ، باران رحمت بر سر کسانی که دلباخته ی خدا هستند) . « دوران کسانی است که دلباخته ی خدا هستند » می تواند چند ین معنی داشته باشد ، از جمله، زمانی که لطف و برکت الهی بر سر دوستان خدا ، یعنی کسانی که حقیقتن او را دوست دارند ، بریزد ، مانند ریزش باران ( واران ) ، ملا یم و احیا کننده است .س
کا کا ردایی و به دنبالش سحری سید خاموش
کا کا ردا یکی از یاران نزدیک شاه خوشین بود . شاه خوشین ، به روایت اهل حق ، از جمله مظهرات قرن پنجم شمسی بود . به همت او بود که تنبور جزو سازهای برجسته برای ابراز عشق معنوی شد. ساختار آزاد و تندای سنگین این مقام اجرای آن را دشوار می سازد . در تز ئینا تی که مختص استاد الهی
است ظرافت بسیاری وجود دارد. زبان موسیقی
او متعالی است . مناجات به درگاه محبوب ، گفتگو یی صمیما نه ، آمیخته با نزدیکی و ملایمتی شیرین ، محاط در انرژی ای قوی و جاذبه ای شدید.س
سید خاموش ، که مقام یکی دیگر از هفت ملک مقرب را داشت ، در قرن نهم شمسی می زیست . نام او را روی قطعه ای گذارده اند که شباهت های مشخصی با کاکا ردایی دارد. اما سازنده ی حقیقی آن همچنان به صورت معما یی باقی مانده است.س
به سختی می توان فهمید آهنگی که به نام قدیسی نامیده شده واقعن اثر خود اوست یا برای تکریم او بدان نام موسوم شده است .اما هر چه باشد ، نغمات آنها در طول تاریخ سنت اهل حق به صورت سر بند هایی از غم غربت ، بیان حزن و طلب پایان ناپذیر محبوب حضور دارد .س
شان جنبانک
معنای تحت اللفظی ( شان جنبانک ) تکان دادن شانه هاست . استادالهی
می گفت اگر کسی نتواند مطا بق آنچه بر اساس حرکات این رقص به فرد القا می شود شانه هایش را تکان دهد،هر گز نخواهد توانست آن را صحیح بنوازد. او تنها فرد قادر به بازآفرینی این ریتم تا حد کمال بر روی سازش بود و از این طریق به تمام جمع تحرک می بخشید .س
در اینجا ، تقطیع وزن آهنگ شنونده را به اوج های تازه ای می رساند. علارغم برخی قطعات مشخص توأم با غم غربت ، و قطعات دیگری که صرفن آرام تر نواخته می شوند ، کیفیت رقص گونه ی این قطعه در تمام طول اثر محسوس است . استاد عباراتی را از تم های دیگر می گیرد و آنها را در ریتم های جدید ، به دلخواه ، از نو شکل می دهد و حتا تا به آنجا پیش می رود که ، پیش از آخرین چرخش رقص ، با پیتسیکاتو های دست چپ، تم را خالی و برهنه می کند .س
طرز
این نوای باستانی ، که از دوران پیش از اسلام بجا مانده ، به ما امکان می دهد تا متوجه قدرت حیرت انگیز بیان حالت در دامنه ای به محدوده ی یک و نیم پرده شویم . در واقع ، ترکیب این سه نیم پرده ی ایستا به صورت یک الگوی تکرار شونده ، که این قطعه ی کوتاه به تدریج می سازد ، کشمکشی به حق، بی مانند ایجاد می کند. فقدان ظاهری جنب و جوش، دستاویزی است برای موسیقیدان تا با استفاده از تغییر ریتم و تز ئینات ظریف که به یکایک نت ها عمق و آرامشی غیر عادی می بخشد ، دینامیک موسیقی اش را مستقر سازد . شنونده با چنین پدیده ای در موسیقی خو نگرفته است ، اما هر کس که بخواهد توسط این نواها هدایت شود در خواهد یافت که آنها ذهن و روح را به طور یکسان لمس می کنند . گویی چند نت ساده، زمان و مکان کهن را به صورت فشرده در خود جای داده اند . وفتی آهنگ به فاصله ی چهارم کاسته می رسد ، کشمکش تسکین می یابد و آن گاه درست در پایان قطعه ،هنگامی که یک فاصله ی چهارم درست ناگهان به گوش می رسد تا مقدمه ای باشد برای مایه ی بعدی، فضا چنان باز میشود که گو یی ناگهان پر از نور شده است .س
منابع: ژان دورینگ، با همکاری دکتر شاهرخ الهی
مترجم:س
دلیا موریس
rxui uhfndkd fh lrnli dhn#hvd:کد آرشیو فصلنامه اندیشه آنلاین آلمان
مقاله بصورت صوتی برای نابینایان
Music: Ilija Tabesh & Neda Boloury
..................مقاله های پر خواننده.......................
حجاب اجباری، یک مورد فقهی یا قرآنی؟
پیرامون مسئله حجاب اسلامی، حدود آن و اجباری و یا آزاد بودن انتخاب آن، بحثهای زیادی در حداقل چهار دهه پیش در جریان بوده است. عده ای این مطلب را تنها مخصوص زنان پیامبر و متعلق به صدر اسلام می دانند و عده ای آن را برای زنان مسلمان یک دستور الهی تلقی می کنند که خروج از آن ممکن نیست.س
در گشت و گذاری در قرآن برای یافتن ریشه و اساس امر حجاب که به نوعی جزو ارکان اصلی اسلام تلقی می شود، به دو آیه از دو سوره مختلف برمی خوریم. در این ارتباط در آیه ۵۹ از سوره احزاب چنین آمده است:س
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لازْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً؛[احزاب/۵۹]س
در مورد آیه فوق ، ترجمه ای که در اکثر پایگاه های اطلاعاتی قرآنی آمده کمابیش چنین است:س
س"اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها خود را بر خویش فروافكنند، این كار براى اینكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است (و اگر تا كنون خطا و كوتاهى از آنها سر زده توبه كنند) خداوند همواره آمرزنده رحیم است." س
روح، علم یا خرافه؟
آزمایش توکیو
در نیمه سال ۲۰۱۰ میلادی محققین ژاپنی دست به آزمایشی زدند که نتایج جالب توجه و حیرت انگیزی در پی داشت. این افراد نقشه ایستگاه های قطار شهری توکیو و حومه را تهیه نموده و بر روی هر ایستگاه بر روی کاغذ، یک قطعه کورن فلکس قرار دادند. در ادامه کار این افراد فقط قطعه کورن فلکسی که بر روی نام شهر توکیو قرار گرفته بود را با قارچ و یا کپک مخاطی آغشته نمودند. این صفحه کاغذی که نقشه ایستگاه های ترن و بر روی آنها قطعات کورن فلکس قرار داشت بوسیله دوربینهای فیلمبرداری قوی تحت نظر قرار گرفته شد و همه آنچه رخ داد فیلمبرداری شد. در انتها، نتیجه کار حیرت آور بود زیرا قارچ مخاطی، بدنبال یافتن غدا، خود را بر روی صفحه کاغذ، درست در جهت و بسوی قطعات کورن فلکس گسترش داده بود و با کمی پیشرفت به سوی جهاتی دیگر که به کورن فلکس ختم نمی شد، بزودی مسیر را اصلاح کرده به طرف اصلی یعنی جاییکه غذا قرار داشت تغییر جهت داده بود. س
س
شخصیتهای تاثیرگذار
1974- 1895 استاد نورعلی الهی
قسمت دوم
بخشی از دستاوردهای استاد الهی
حداقل در این تمدن حاضر، آنچه تاکنون در باره جهان هستی و انسان و هدف از آفرینش ارائه شده است در بهترین حالت به پازلی شبیه است که قطعات زیادی از آن مفقود شده است و این امر طرح اصلی را چنان مخدوش کرده است که تشخص آن برای جویندگان حقیقت غیر ممکن است. در این راستا، استاد الهی این قطعات گمشده را یافت و برجای اصلی خود نشاند، طرح را بازبینی نمود، خرافات را از حقایق جدا کرد و طرح اصلی و بی پیرایه و عاری از خرافه را ارائه داد. س
باید در نظر داشت این مهم، امریست که در گرو چند عامل تعیین کننده می باشد. س
-اول آنکه شخصی که قادر به ایجاد چنین تغییراتی باشد، باید از تقرب چشمگیری به مبدا خلقت برخوردار باشد.س-
-دوم آنکه قادر و مجاز باشد در بعد معنوی به تحقیقات بپردازد، مشاهدات خود را درک کند و بتواند آنها را در قالبی قابل فهم برای انسان، ارائه دهد.س-
س
شخصیتهای تاثیرگذار
1974- 1895 استاد نورعلی الهی
قسمت اول
استاد نورعلی الهی در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۲۷۴ شمسی، مطابق با ۱۱ سپتامبر ۱۸۹۵ میلادی در یک خانواده باستانی معنوی شناخته شده، در قریه کوچکی به نام جیحون آباد در بخش دینور شهرستان صحنه واقع در استان کرمانشاه دنیا آمد. پدر استاد الهی، از بزرگان و از اقطاب و ملاکین گروه عرفانی اهل حق بود. در چنین فضایی استاد در خردسالی با مبانی معنویت و مخصوصن موسیقی عرفانی آشنا شد و در همان اوان کودکی به یکی از چیره دست ترین تنبورنوازان مبدل گشت. در همان سالها و دوران بعد، وی به یادگیری و نواختن سازهای دیگر ، از جمله تار ، سه تار ، ویلون ، دف و نی نیز مبادرت ورزید. س
استاد در دستگاه قضایی ایران به شغل قضاوت در دادگستری اشتغال داشت. وی در تمام عمر خود، از جمله به مطالعه در امور ادیان و مذاهب و عرفان برخاسته از این ادیان مشغول بود. این امر همراه با کشفیات معنوی وی در اثر ریاضات ممتد که بخشی از آن زیر نظر استاد و پدرش به انجام رسیده بود، مایه کار بزرگی شد که او در زمانهای بعد آن را جوهرکشی ادیان نامید. س
..................و همچنین.......................
او و ما
برای اکثر انسانها، وجود خدا امریست بدیهی، اما تفاوت در دیدگاه ها و شناخت معتقدین نسبت به خداست که نحوه برخورد او را با انسان تعیین می کند. برای روشن شدن مطلب می توان گفت که شناخت ما از او، مطابقت دارد با درجه کمال روحی ما. این بدان مفهوم است که اگر فرضن کمال را ۱۰۰ درجه بگیریم، درک افرادی که ۵ درجه کمال کسب کرده اند از خدا، با افرادی که به درجه دهم ارتقاء یافته اند متفاوت است. از اینرو رفتار آنها نسبت به این قضییه نیز با هم متفاوت است. س
با این وصف بدیهی و منطقی و عقلایی می باشد که رفتار خدا هم با این دو گروه متفاوت باشد زیرا او می داند که درک آنها با یکدیگر متفاوت است. از اینجهت است که وی خود را با درجه فهم و شعور این دو گروه مورد مثل ما تطبیق می دهد. س
قبل از ادامه بحث باید در نظر داشت که در دانشگاه سیرکمال و بر طبق آموزشهای استاد الهی، خدا همه مخلوقات را بطور یکسان دوست داشته و به آنها توجه می کند،اما درجه پیشرفت روحی ما میزان درک این توجه و علاقه است، یعنی هرچه به کمال نهایی نزدیکتر شوی به عمق این عشق و توجه خدا نسبت بخودت بیشتر پی می بری. س
موجودات هوشمند سیاره ما
بحثی علمی در مقوله دیو، جن و پری
قسمت اول
هر پدیده ای که در هر زمینه ای مطرح شود، همواره از دو زاویه قابل بررسی می باشد. علم و خرافه. برخی اوقات برخی از چنین مقوله هایی دارای جنبه های دیگری نیز می شوند که مستقیمن با سرگرم ساختن توده مردم سروکار دارند. برای نمونه می توان به داستانهای مربوط به جن و پری اشاره نمود که در گذشته در همه کشورهای غربی و شرقی به عنوان داستانهایی دلهوره آور اما جالب توجه و جذاب ارائه می شدند . با شنیدن این داستانها، گذشت زمان درشبهای طولانی زمستان تسهیل می شد و راوی آن، با شاخ و برگ دادن به اندک حقایقی که یا بطور شخصی مشاهده نموده بود و یا بر اساس نقل قول از دیگران و یا پیشینیان و اجدادش، برای خود اعتبار و برای مستمعین سرگرمی به ارمغان می آورد. با گذشت زمان و تولد تلوزیون و سینما، این نوع سرگرمی جنبه کاملن حرفه ای بخود گرفت و وارد ابعاد تازه ای شد. ماجراهای اجنه در قبرستان تا انواع فیلمهای مستند جن گیری، طیفی از خرافه تا حقیقت را به تصویر کشاند. در این کشاکش، عده ای علم گرا به مرور وجود چنین مخلوقات و موجوداتی را یک مقدس ادیان مختلف روی می آورند. سس
گزارشی تاریخی از گردهماییها، سمپوزیومها،س
جشنها و نمایشگاه آثار و زندگی استاد الهی-قسمت اول
قسمت اول
در ماه سپتامبر سال ۱۹۹۵ میلادی، به ناگاه جهان برای اولین بار، طی زنجیره ای از سمپوزیومها و نشستهای علمی ، با افکار و موسیقی یک شخصیت مهم و تاثیرگذار آشنا شد.
س
این واقعه تاریخی حدود ۲۳ سال پیش به مناسبت یکصدمین سالروز تولد استاد نورعلی الهی(۱۸۹۵ تا ۱۹۷۴ )، قاضی، فیلسوف،عارف، موسیقیدان ، متفکر معاصر، و بنیانگذار دانشگاه سیرکمال، در بسیاری از دانشگاه ها و مراکز آکادمیک و فرهنگی اروپا و آمریکا به وقوع پیوست.
س
در این مراسم بین المللی افرادی سرشناس با بالاترین تخصص در زمینه های مختلف شرکت نموده، به بحث و بررسی افکار و آثار استاد الهی پرداختند. در این ارتباط ، مطبوعات نیز این مراسم را که در گوشه و کنار جهان بطور همزمان به اجرا درآمد، پوشش خبری دادند. دامنه این رویداد از آنزمان تاکنون طنین انداز بوده و افکار جهانی زیادی را بخود جلب نموده است.س
س ۱۰ دانشگاه برتر جهان
نشریه معتبر «تایمز هایر اجوکیشن»[1] هر ساله با در دست داشتن ابزارهای لازم، به بررسی شرایط و امکانات و همینطور سطح آموزشی دانشگاه های جهان می پردازد و نتیجه این بررسی که از طرف موسسه شناخته شده و پراعتبار و غیروابسته پرایز واترهاوس کوپرز[2] تحت کنترل قرار دارد، در جهان مطبوعات انتشار می یابد. امسال نیز نتایج این بررسی برای سال ۲۰۱۷ ارائه شده است. این نتایج را همه نشریات معتبر جهان انتشار دادند. ما نیز برای اطلاع خوانندگان خود از محتوای لیست ۱۰ دانشگاه برتر جهان و همینطور در مورد وضعیت دانشگاه های آلمان در لیست ۲۰، ۳۰ و چهل نفره ، مقاله مربوطه را از مجله معتبر اینترنتی اشپیگل آنلاین آلمان[3] ترجمه نموده ایم.
س
در این مقاله چنین آمده است:س
س" دانشگاه استنفورد[4] آمریکا همواره با سرسختی در قله قرار دارد. برای هفتمین بار پیاپی، این دانشگاه آمریکایی در رشته های علوم انسانی، چون فلسفه، تاریخ، موسیقی شناسی ، تاتر ، ادبیات و مانند آن، اولین رتبه را در سراسر جهان مابین دانشگاها کسب کرده است.سس
Copyright: © All rights reserved.
Copyright © Alle Rechte vorbehalten.