بخش هنر
هنر قلمزنی
شیراز- قسمت اول
اندیشه آنلاین/آلمان/شماره نوزدهم/فصل زمستان اجتماعی
Social
اصول عقاید استاد الهی
قسمت سوم
موسیقی:
ارتباط موسیقی با روح
بیماری فوبیا از دیدگاهی نوین
- سه پیشگوئی
-چند پیشگویی دیگر
-خطرات لژ سیاه
-روح-علم یا خرافات
-موجودات هوشمند سیاره ما
- زندگی های متوالی-قسمت اول
- زندگی های متوالی-قسمت دوم. انسان از دیدگاه دانشگاه سیرکمال
- تناسخ یا سیر صعودی-قسمت دوم
- انسان از دیدگاه دانشگاه سیرکمال-قسمت چهارم
- دردها ، رنجها و ناکامیها
- سه گروه عمده ارواح
- سیستم کارما
- تفسیر سه اصل- قسمت اول
- تناسخ یا سیر صعودی- قسمت سوم
- دوالیسم-همه قسمتها
- او و ما
- دوالیسم –جهان سایه روشن-همه قسمتها
- دنیای روح-همه قسمتها
بخش هنرمندان
-خطاطی، نقاشی، مجسمه سازی، طراحی و.....
-هنرمندان جاودانه ایرانی
در جهان اسلام
مقوله موسیقی در قرآن
داستان این فصل
لال ممد
شیراز ، شهر ادبیات و هنر
بخش هنر
هنر قلمزنی
بخش علمی
انرژی پاک خورشیدی
گزارش تاریخی
سمپوزیومهای صده استاد الهی قسمت سوم
بخش داستان و شعر
شعر فصل:
خِرد
نمای شهر شیراز در شب
همه تصاویر مربوط به متن
شیراز، شهر ادبیات ، هنر و باغهای زیبا
قسمت اول
این شهر زیبا با حدود یک میلیون و هشتصد هزار نفر جمعیت ، مرکز استان فارس می باشد. این منطقه در محدوده کوهستان زاگرس قرار دارد که از جنوب شرقی ترکیه در کنار دریاچه وان شروع شده، پس از گذشتن از غرب ایران به استان فارس رسیده ، پس از آن تا شمال عراق امتداد می یابد . رشته کوه زاگرس ، در اطراف شیراز، خود به مناطق کوهستانی تقسیم می شود که با نامهای کوه دراک از غرب، و کوه های چهل مقام، سبزپوشان، بمو و همینطور منطقه کوهستانی بسیار مشهوری چون باباکوهی از شمال، این شهر تاریخی و پر اهمیت را احاطه کرده اند.
س
بنابر تحقیق پژوهشگران دانشگاه کمبریج انگلستان، قدمت این شهر به حتی پیش از دوران ساسانیان نیز میرسد، گرچه برخی مورخان اسلامی معتقدند ، بعد از ظهور اسلام و دست یافتن مسلمانان بر ایران، محمد، برادر حجاج ابن یوسف این شهر را بنا نموده است، اما بنابر اطلاعات برخی سنگ نوشته ها و یک لوح برنزی برجای مانده در تخت جمشید، این ادعا بی مورد و بی اساس تلقی می شود. گذشته از آن، محققان دیگری نیز چون آرتور جان آربری، ایران شناس اواسط قرن بیستم نیز بر وجود این شهر، خیلی قبل از اسلام صحه می گذارند.س
شهر شیراز بعد از تهران دومین شهر ایران است که در زمان محمد رضا شاه پهلوی دارای فرودگاه بین المللی شد که از مجهزترین فرودگاه های ایران در آن زمان محسوب می شد. این شهر دارای خطوط راه آهن کشوری می باشد و خطوط تراموای شهری نیز سالهاست در دست احداث است.س
شیراز در دوران حکومت صفاریان، آل بویه و زندیه پایتخت کشور ایران بوده است.
س
در این مقاله و مقالات آتی، به معرفی اماکن تاریخی، باغهای مشهور ، مراکز توریستی و آداب و رسوم و هنرهای دستی مردم این شهر زیبا و همینطور جشن هنرشیراز خواهیم پرداخت.س
اماکن تاریخی
آرامگاه حافظ، یا حافظیه
حافظ (خواجه شمس‌الدین محمد شیرازی ) از نامدارترین عرفا و شعرای همه دوران تاریخی ایران زمین است. تالار حافظیه ، که با ۲۰ ستون سنگی (هر کدام به ارتفاع ۵ متر) پابرجاست، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض دارد . این تالار که معماری دوران هخامنشیان را به معرض نمایش می گذارد، از آثار ارزنده دوران حکومت زندیه می باشد.س
گفته می شود ، ابتدا، حدود سال ۱۴۵۲ میلادی، پس از حدود شصت و پنج سال برای اولین بار به دستور حاکم شیراز ، گنبد ، عمارت و حوضی مختصر بر مقبره این عارف بزرگ ایرانی بنا نهاده شد. این بنا یک بار در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم میلادی به دستور شاه عباس صفوی و بار دیگر به دستور نادر شاه افشار در اوایل قرن دوازدهم میلادی مرمت و بازسازی شد. کمی پس از آن ، در دوران حکومت کریم خان زند، بار دگر این بنا مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت و طی آن، بارگاه آن تغییر یافت و سنگ مرمری که بر مقبره نهاده شد،هنوز وجود دارد، اما بنای جدید آرامگاه، آنطور که اکنون قابل مشاهده است، در زمان حکومت پهلوی اول، رضاشاه پهلوی، در سالهای ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ هجری شمسی به موقع اجرا گذاشته شد و طی آن دگرگونیهای اساسی در آن پدید آمد.س
در این محوطه، در ضلع شمالی آرامگاه، یک کتابخانه وسیع به مساحت ۴۴۰ مترمربع قرار دارد. این کتابخانه دارای بیش از ده هزار جلد کتاب می باشد.
س
آرامگاه حافظ گذشته از آنکه زاویه ای خاص برای اهل دل و دوستداران اوست، جاذبه توریستی و محل گردش و تفریح نیز می باشد. از آن گذشته طبق آنچه طی سالهای طولانی بخصوص از زمان پهلوی دوم به بعد به یک ریتوال عرفانی تاریخی درآمده است، به مناسبتهای مختلف، شبهای شعر و کنسرتهای موسیقی سنتی در این مکان عرفانی به اجرا درمی آید.
س
تصویر این آرامگاه، در زمان پهلوی دوم، محمد رضاشاه پهلوی، بر روی اسکناس هزار ریالی به چاپ می رسید.س
حافظ در یکی از غزلیات خود ، در مورد شهر شیراز چنین می سراید:س
خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش خداوندا نگه دار از زوال
ز رکن آباد ما صد لوحش الله که عمر خضر می‌بخشد زلالش
میان جعفرآباد و مصلا عبیرآمیز می‌آید شمالش
به شیراز آی و فیض روح قدسی بجوی از مردم صاحب کمالش
که نام قند مصری برد آنجا که شیرینان ندادند انفعالش
صبا زان لولی شنگول سرمست چه داری آگهی چون است حالش
گر آن شیرین پسر خونم بریزد دلا چون شیر مادر کن حلالش
مکن از خواب بیدارم خدا را که دارم خلوتی خوش با خیالش
چرا حافظ چو می‌ترسیدی از هجر نکردی شکر ایام وصالش
آرامگاه سعدی
سعدی سالهای آخر عمر خود را در محلی به سر می برده است که آنرا خانقاه او می دانند. گفته می شود وی در این خانقاه خود جان سپرد. این محل ابتدا در قرن هفتم ، توسط وزیر پسر هولاکو، یعنی اباقا خان، به یک مقبره تبدیل شد، این مقبره در سال ۹۹۸ به دستور حاکم وقت، یعقوب خان از ایل ذوالقدر از اساس نابود و ریشه کن شد، تا حدود ۱۹۰ سال بعد به دستور کریمخان زند مقبره ای با نام «عمارت ملوکانه» در آن مکان ساخته شد. از آن پس تا زمان زمامداری پهلوی دوم، کسی چنان همتی بر مرمت و یا بازسازی این مقبره از خود نشان نداد. در این زمان ، در سال ۱۳۲۸ طرحی را که استاد معماری و رئیس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران ، مهندس محسن فروغی ارائه داده بود به تصویب رسید و دو سال بعد، آرامگاه باشکوهی که با همت هنرمندان ایرانی در زمینی به مساحت ۷۰۰ ۷ مترمربع به اتمام رسیده بود، در معرض نمایش عموم گذاشته شد. طرح اصلی این بنا، یادآور کاخ باشکوه چهل ستون می باشد که در زمان شاه عباس صفوی در اصفهان ساخته شد.
س
در یکی از کتیبه هایی که بر حسب تصادف و حفاری پیدا شده و متخصصان معتقدند مربوط به یکی از اشعار سعدی می باشد که در زمان زندیه بر روی این سنگ حک شده است چنین آمده است:س
الهی به عزت که خوارم مکن به ذل گنه شرمسارم مکن
آرامگاه، دارای محوطه‌ای در حدود ۱۰۳۹۵ متر مربع است که با گلکاری و درختکاریهای بسیار زیبا با دو حوض سکه و ماهی یک محل جاذبه توریستی بسیار زیبا را مهیا ساخته است. س
مردم برای گرفتن حاجت، در حوض سکه، سکه می اندازند. حال آنکه حوض ماهی که در سمت چپ آرامگاه قرار دارد گویا اساس آن بوسیله خود سعدی ساخته شده بوده است. جالب آنکه درعمق ده متری زیر مقبره، قناتی قرار دارد که آب آن در این حوض می ریزد.س
تصویر آرامگاه سعدی بر روی اسکناسهای هزارتومانی کنونی به چاپ رسیده است.س
این آرامگاه، همانند آرامگاه حافظ، محل تمرکز و اجتماع اهل دل و دوستاران شیخ شیراز و همچنین جاذبه توریستی برای کشورگردان داخلی و جهانگردان خارجی بوده و هست .س
سعدی در اشعار زیادی، اشاراتی به شهر زیبای شیراز داشته است، از جمله:س
س......س
شنیدم هر چه در شیراز گویند به هفت اقلیم عالم باز گویند
س......س
و یا
نفسی وقت بهارم هوس صحرا بود با رفیقی دو که دایم نتوان تنها بود
خاک شیراز چو دیبای منقش دیدم وان همه صورت شاهد که بر آن دیبا بود
س.......س
و یا
س.......س
که سعدی از حق شیراز روز و شب می‌گفت که شهرها همه بازند و شهر ما شهباز
آرامگاه خواجوی کرمانی
خواجو کمال‌الدین ابوعطاء محمود بن محمود کرمانی، از شاعران عارف اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری بوده است که در کرمان بدنیا آمد و در شیراز بدرود حیات گفت. گفته می شود وی با شعرای نامداری چون حافظ نیز رفت و آمدهایی داشته است. از کنار مقبره این شاعر ایرانی که در زاویه شمالی شیراز و در دامنه کوه صبوی قرار گرفته است ، آب رکن آباد می گذرد و فضایی مطلوب را در این منطقه مهیا می سازد. این آرامگاه نیز در زمان زمامداری حکومت رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۱۵ شمسی با همت و بودجه اداره فرهنگ استان فارس ساخته شد و در سال ۱۳۳۷ شمسی، در دوران پهلوی دوم به همت اداره باستان شناسی این استان، این باغ، کاملتر شده به آن سالنی اضافه گردید.
س
فضای باغ این آرامگاه بسیار دلپذیر است و از جاذبه های توریستی ایران بشمار می آید.
س
این آرامگاه نیز همانند دو آرامگاه یاد شده فوق، به عنوان آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است. س
ارگ کریمخان
این قلعه در زمان حکومت زندیه، به فرمان کریمخان زند بین سالهای ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی ساخته شد و محل استقرار حکومت مرکزی که پایتختش همین شهر، یعنی شیراز بود قرار گرفت. در سال ۱۳۵۰ در زمان پهلوی دوم، اداره این اثر باستانی بر عهده اداره فرهنگ و هنر قرار گرفت و یک سال پس از آن، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
س
حمامی که در این عمارت ساخته شده است را جزو اولین حمام ها در این سبک به شمار می آورند. یکی از برجهای چهارگانه این ارگ، کج می باشد که بر جذابیت توریستی آن می افزاید. آب این ارگ از قنات رکن آباد تامین می شده است، اما امروزه این سیستم از بین رفته است.استخرهای زیبای مستطیل شکلی که در جلوی هر ایوان قرار دارند، بر زیبایی محیط باغ می افزایند.س
این اثر تاریخی که در مرکز شهر شیراز قرار دارد، جلوه خاصی به شهر داده است . تا قبل از سال ۵۷ که صنعت جهانگردی در ایران رواج داشت ، همه ساله ده ها هزار توریست بین المللی از این ارگ زیبا نیز دیدن می نمودند.س
خانه صالحی
یکی از خانه های دوره قاجاریه که با اتاقهای پنج و سه دری و چوب و گچبری و کاشیکاریهای های زیبا، از آثار ملی ایران به شمار می آید ، خانه صالحی نام دارد که اکنون به عنوان موزه لباسهای سنتی ایران در معرض دید عموم قرار دارد. این عمارت به علت معماری زیبای آن، یکی از محلهای مورد توجه شهرگردان، کشورگردان و جهانگردان می باشد.
س
چاه مرتاض علی
این چاه به عمق سه متر با عمارتی باستانی و زیبا در کنار آن، در دامنه کوه چهل مقام در شمال شهر شیراز قرار داشته است که محلی برای عبادت عرفا بوده است. گفته میشود، این بنا هم اکنون توسط سازمان میراث فرهنگی کاملن تخریب شده و ساختمانی دیگر بر آن ساخته شده است.
س
باباکوهی
باکویه شیرازی یا علی ابوعبدالله ابن باکویه، از صوفیان و شاعران نیمه اول قرن چهارم، تا نیمه اول قرن پنجم هجری است که آرامگاه او در یکی از دامنه های کوه زاگرس، با نام باباکوهی در شمال شیراز قرار دارد. این دامنه، با نام کوه سبو نیز شناخته می شود و از تفرجگاه های به نام شیراز است و گذشته از آن محل اجتماع اهل عرفان نیز می باشد.س
مسجد نصیرالملک
این مسجد زیبا در اواخر قرن سیزدهم هجری توسط حاکم فارس ساخته شد. ساخت این بنای تاریخی که در نزدیکی شاه چراغ قرار دارد، یازده سال بطول انجامید. در یکی از راهروهای شمالی این اثر تاریخی، یک بیت شعر از سعدی بر روی قطعه سنگی کنده شده و در معرض نمایش است. این شعر بدین مضمون است :س
غرض نقشی است کز ما بازماند که هستی را نمی‌بینم بقایی
مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در حق استادان دعایی
قصر ابونصر
در شش کیلومتری شرق شیراز، بر بلندی یک تپه، یک حصار سنگی به چشم می خورد . باستان شناسان بر اساس ظروف سفالی یافت شده در این منطقه، معتقدند که این حصار ، بخشی از یک ارگ یا قلعه در زمان هخامنشیان بوده است.
س
پایان قسمت اول
در قسمت دوم به معرفی اماکن تاریخی دیگر این شهر زیبای کشورمان می پردازیم.س
کاری از گروه تحقیق و پژوهش فصلنامه اندیشه آنلاین آلمان
منابع: رجوع شود به بخش منابع و مستندات
! توجه
محققین و دانشجویان باید در نظر داشته باشند که در سالهای اخیر، ویکیپدیای فارسی به شدت دست خورده و حقایق تاریخی کاملن تحریف شده است. تا جایی که این پلتفرم در زبان فارسی، به هیچ وجه قابل اطمینان و استفاده نیست. از اینرو باید تا جائی که ممکن است از ویکیپدیا به زبانهای دیگر، برایمثال انگلیسی و آلمانی استفاده نمود.
سات
مقاله بصورت صوتی برای نابینایان
موجود نیست..................مقاله های پر خواننده.......................
Copyright: © All rights reserved.
Copyright © Alle Rechte vorbehalten.